Wat?

Ons dieet wordt steeds meer overheerst door industrieel geproduceerd voedsel. De oorzaak is vooral een wereldbevolking die te hard groeit om met de landbouw bij te houden. We verwachten dat deze trend zich zal doorzetten, met een paar rare gevolgen.

Vlees is een luxe product, omdat het een inefficiente manier is om eiwitten binnen te krijgen; er moet veel meer eiwit in een dier in de vorm van voeding dan er uitkomt in de vorm van vlees. Daardoor is er honger op de wereld; die zou er niet zijn wanneer we nadrukkelijk minder vlees gaan eten.

De ziektes die regelmatig de kop opsteken in de vleesindustrie geven ook aan dat er te massaal wordt gewerkt, en dat het beter anders kan. Er zijn een paar richtingen die mogelijk duurzamere productiewijzen van vlees kunnen leveren.

Er wordt onderzoek gedaan naar vlees dat opgekweekt wordt in het laboratorium, door stroomstootjes in een startstukje vlees. Een soort fitness in een kweekbakje dus. Naar verwachting zal de industrie hier de standaardfout maken om een enkel ras vlees te kweken, waardoor er een kans blijft bestaan dat een enkele, aangepaste bacterie de hele productie om zeep helpt (een probleem dat ook de katoenproductie funest aan het worden is).

Een andere mogelijkheid om dierlijke eiwitten binnen te krijgen is via insecten. In Aziatische landen is het bijvoorbeeld heel gewoon om gefrituurde sprinkhanen te eten, en ook meelwormen schijnen prima te eten te zijn. Het voordeel aan insecten is dat ze vaak in een donkere, afgesloten ruimte kunnen leven en dat ze vaak gewend zijn in grote kolonies te leven. De varkensflat kun je een varken misschien niet aandoen, maar met insecten kan dit een minder erg probleem worden. Insecten zijn met 90% ook veel efficienter eiwit dan ons huidige kanaal waarlangs dierlijke eiwitten worden geproduceerd. Natuurlijk hoeft het niet zo te zijn dat we de insecten als snacks verorberen zoals Aziaten dat doen; ze kunnen ook verwerkt worden in een ander product.

Nog een mogelijkheid is voedingsgist. Dit product, dat lijkt op biergist, is voedzaam en gezond, en ontstaat door een voedingsstof met de gewenste gistsoort te laten gisten. Dit proces doet denken aan hoe we kaas, bier en yoghurt maken. Voedingsgist wordt lekker gevonden (notig, kazig, romig) en kan in hoeveelheid worden geproduceerd zonder dat er kans lijkt op de massaliteitsproblemen waar de vleesindustrie onder lijdt. Bovendien is er geen nadeel voor de gezondheid of levenslust van de gebruikte gisten -- die hebben juist een feestmaal te verwerken, wat ze een lief ding waard is!

Bovendien is het waarschijnlijk dat we in onze tuinen weer voedsel moeten verbouwen; idem balkonnen, daken en wellicht zelfs binnenshuis. De reden hiervoor is dat transport altijd energie kost, en daarvan hebben we in de toekomst beslist minder dan nu het geval is. Hoe dichter bij je bord jouw voedsel wordt verbouwd, hoe minder "voedselkilometers" het erop heeft zitten. Bovendien is het zelf handmatig verbouwen van voedsel veel efficienter dan het kweken op enorme akkers waarop slechts een gewas staat.

Waarom?

De wereldbevolking neemt toe, en verwacht een steeds betere norm voor de voeding. Als we de wereldbevolking vermenigvuldigen met de oppervlakte die op Aarde nodig is om hen te onderhouden (de zogenaamde mondiale voetafdruk) dan komen we uit op een oppervlakte die niet beschikbaar is op Aarde.

Veel economieen van landen (in elk geval de Nederlandse) hebben een voortdurende groei nodig om tekorten op te vangen; er zijn telkens meer jonge mensen nodig om de steeds ouder wordende bevolking te onderhouden. Daarnaast is economische groei (die onder andere wordt veroorzaakt door bevoklingsgroei) nodig om inflatie in de hand te werken, en inflatie is nodig om de staatsschuld schijnbaar te doen krimpen.

Aangezien er geen politieke druk is om de wereldbevolking te verkleinen, zijn we dus aangewezen op de creativiteit van de voedingsindustrie. We zullen ons steeds minder "echte" voeding kunnen veroorloven omdat er simpelweg geen ruimte voor wordt opengelaten. Projectontwikkelaars staan hoog aangeschreven bij politici, en hun dubbelrol als natuurvernielers wordt vaak alleen door een kleine oppositie aangehaald. Het argument van de economie is simpelweg vaak te sterk.

Hoe?

Het kan geen kwaad de gevolgen van een groeiende wereldbevolking serieus te nemen, en onder de aandacht te brengen van allen die ons omringen. Bereken je eigen voetafdruk eens en ontdek hoe zwaar we de Aarde belasten met onze alledaagse sores.

Een nuttige actie die we iedereen aanraden is het gemiddelde aantal kinderen onder 2 per paar te helpen houden. Niemand is gebaat bij een plotselinge afname in het aantal Nederlanders, maar we moeten er wel geleidelijk-aan voor zorgen. En datzelfde moet op wereldschaal ook doordringen.

Waar?

• Lees eens na hoe hard de wereldbevolking groeit.
• Bereken je Mondiale Voetafdruk met een van de vele online tools, en lees de achtergronden.
• Lees ons artikel Vlees kan best chique zijn.
• Voedingsgist beschreven op WikiPedia (Engels).
• InsectenEten gaat over eetbare insecten, en food-insects.com is een wetenschappelijk onderbouwde site op dit punt.