Wat?

Chemische middelen zijn vaak vervuilend voor het milieu. Eerst eens terwijl ze gemaakt worden, en als ze door de goot worden weggespoeld nog eens. Ze zijn bovendien bijna altijd giftig en gevaarlijk voor kinderen.

In schril contrast daarmee staan ecologische schoonmaakproducten. Die worden geproduceerd met rekenschap voor het milieu en met de biologische afbreekbaarheid door de bacteriën in de riolering in het achterhoofd.

Ecologisch verantwoorde schoonmaakproducten zijn er voor dezelfde toepassingen als de gebruikelijke, bijvoorbeeld:

• Allesreiniger
• Vloerzeep
• Afwasmiddel voor de hand en machine
• Waspoeders en -vloeistoffen
• Vlekkenverwijderaars
• Glasreiniger
• Kalkreiniger
• Schuurmiddel
• WC-reiniger

De middelen zijn vaak grotendeels op plantaardige basis, en ruiken beter. Ze zijn even krachtig als het standaardspul. Een veelgehoord geluid is dat het prettiger "voelt" om met dergelijke producten schoon te maken.

Waarom?

Een prettig aspect van een schoonmaakmiddel waarvan je weet dat het goed afbreekt is dat je het minder als een gifstof gaat behandelen. Het doet er bijvoorbeld niet toe als er restjes van in een plantenpot terechtkomen, of in de tuin. Sommige middelen zijn zelfs veilig te gebruiken op een aanrecht.

Onze lichamen zijn in principe beter geschikt om met plantaardige middelen om te gaan dan met chemische. Wie allergisch is voor schoonmaakmiddelen loopt goede kans dat het met deze producten wel goed gaat. Voor hoofdpijn van waspoeder en dergelijke geldt dat mogelijk ook.

Het milieuvoordeel van ecologische producten is dat de stoffen aan de aardoppervlakte ontstaan en ook weer in de aarde opgaan. Dit in contrast met middelen op basis van olie, die diep uit de grond worden gehaald en dus verontreinigingen aan de lucht en bodem toevoegen die tot dan toe veilig onder de grond zaten.

Een goed voorbeeld is het wasmiddel. Daarin zaten fosfaten, die allerlei nadelige invloeden op de natuur hebben gehad. Inmiddels is het gebruik van fosfaten teruggedrongen, maar het initiatief daartoe lag niet bij de fabrikanten -- behalve bij hen die toch al een ecologische inslag hadden.

Hoe?

Voorzover bekend is het grootste merk voor ecologische middelen Ecover, een Belgisch bedrijf dat al heel wat jaren op dit gebied werkt. Het assortiment van dit bedrijf is breed, en zowel geschikt voor thuis als op het werk. Waar mogelijk ondersteunt Ecover zelfs het navullen van verpakkingen door winkeliers.

Er zijn in Nederland erg veel verkooppunten van Ecover waar je zo even langs kunt terwijl je de wekelijkse boodschappen doet. Een goede gok is vaak de natuurwinkel of reformzaak. Niet schrikken van het brede assortiment! En vergeet niet om te vragen naar hervulling van lege verpakkingen, je winkel kan daar bij voldoende vraag werk van maken.

Een ander merk op de Nederlandse markt is Klok Eco. Dit merk brengt schoonmaakmiddelen uit die fosfaatvrij zijn, en vaak ook parfumvrij.

Deze merken richten zich vooral op het vervangen van middelen zonder de manier van werken te wijzigen. Dat kan ook anders.

Ha-Ra reinigt allerlei oppervlakken vooral met behulp van speciaal daarvoor ontwikkelde vezels. Door licht over een oppervlak te wrijven doen de vezels hun werk. Al wat daarbij nodig is, is water met een minieme hoeveelheid onderhoudsvloeistof die de eigenschappen van het water aanpast op de vezelwerking. De vloeistof is voor 99% biologisch afbreekbaar. Men vertelt niet waaruit de andere 1% bestaat. Verpakkingen kunnen worden nagevuld.

Ha-Ra produceert niet alleen duurzame producten. Ze maakt bijvoorbeeld een wasmiddel op basis van zeepsteen, een vergankelijke bron omdat het gaat om werkelijke steen, waarvan een beperkte hoeveelheid voorkomt in de natuur.

Waar?

• Stuur een brief aan je lokale supermarkt waarin je ze vraagt om duurzame schoonmaakmiddelen in het assortiment op te nemen. Deze brief is kant en klaar, je hoeft alleen je naam nog in te vullen en hem te versturen, en dat laatste dan ook nog vaak naar een antwoordnummer.
• Ecover is vermoedelijk de grootste leverancier van ecologisch verantwoorde schoonmaakmiddelen. Er zijn in Nederland vele verkooppunten waar je ook vaak andere middelen vindt die in meerdere of mindere mate milieuvriendelijk zijn.
• Klok Eco is een merk met was-, afwas- en vaatwasmiddelen die vaak parfum- en fosfaatvrij zijn. Klok lijkt wel gebruik te maken van chemische ingrediënten.
• Ha-Ra is met name bekend vanwege de ramenwisser. De distributie van de dure/professionele schoonmaakmiddelen gebeurt via een netwerk van consulenten die vanuit hun woning verkopen.
• Green Clean is een Engelstalig boek over schoonmaken op een milieutechnisch verantwoorde manier. Het boek staat vol met tips en ideeën die in de praktijk getest zijn, gebruikmakend van bescheiden middelen. ISBN 978-1-59592-004-2.
• GreenPeace geeft ook schoonmaaktips, deels uit de oude doos afkomstig.
• Groen & Schoon is een familiebedrijfje in Enschede dat op een milieuvriendelijke wijze bedrijven schoonmaakt. Een mooi voorbeeld van een gezonde beweging naar bewuster ondernemen op een bescheiden schaal.