Wat?

De groentela in de koelkast is een heel dom idee. Groenten die daarin liggen raken al snel hun vochtinhoud kwijt, verschrompelen en smaken niet meer.

De oplossing is simpel: gebruik een bakje dat op een paar ventilatiegaten na is afgesloten. Leg daar water onderin en leg de groenten daarboven, maar zo dat ze niet in het water liggen. Het water houdt de lucht in het bakje vochtig en de ventilatie voorkomt dat het al te erg wordt.

Op deze manier zijn veel groenten wekenlang houdbaar in de koelkast, veel langer dan op de fruitschaal (waar het te warm is) of in de groentela (waar het te droog is).

Waarom?

Groente moet zo bewaard worden dat het langzaam door kan "ademen". Als de omgeving te droog is, raakt de groente (of het fruit) daarbij vocht kwijt, gewoon omdat de omgeving dat onttrekt. Als de omgeving niet koel genoeg is, voelen bacteriën zich goed en vallen ze je groente aan. Koel en iets vochtig, dat is het beste voor bewaren van de meeste groenten en fruit.

Als je gewassen langer kunt bewaren kun je je inmaakmethoden besparen, zoals blikken en potten. Immers, verse dingen zijn lekkerder zolang ze niet verleppen. Dat heeft als voordeel dat er minder gesleept hoeft te worden met extra gewicht, dat er minder omgesmolten hoeft te worden en dat er minder afval ontstaat.

Eigenlijk is dit hele principe allang bekend, maar dan niet in elektrische vorm. De koele, vochtige omgeving die we hier beschrijven was vroeger in elk huis aanwezig, namelijk als kelder. Lekker onder de grond, waar de temperatuur stabiel blijft. Het is in Nederland niet meer gebruikelijk om die in een huis te bouwen -- en de vraag is waarom eigenlijk. In Duitsland wordt het bijvoorbeeld nog wel gedaan. Met een kelder is geld voor elektriciteit te besparen, en het levert een prima bewaaromgeving voor verse gewassen, waarvan de houdbaarheid soms tot maandenlang kan worden gerekt. Ideaal als je een moestuin hebt.

Hoe?

Zorg dat het vocht onderin staat, maar dat de gewassen er niet in liggen, want anders gaan ze rotten. Zorg dat de ventilatie bovenin zit.

Een bak kan geschikt worden gemaakt voor deze truc door ribbels op de bodem. Om maar wat geks te noemen: je zou misschien een reep plastic op de bodem vast kunnen smelten. Maar je kunt ook zoeken naar een bak die deze vorm heeft; soms zitten ze zelfs bij koelkasten. Tenslotte kun je nog experimenteren met een los bakje water dat je in de grotere bak zet; maar let dan wel op dat het water redelijk kan verdampen, wat het beste lukt door een vrij groot wateroppervlak.

De precieze bewaaraanpak kan per gewas verschillen. Van wortels moet je bijvoorbeeld de kruin afhalen, omdat die anders te veel vocht uit de wortels onttrekt en verdampt. Maar je moet het puntje bovenaan laten zitten omdat de wortel anders gaat rotten. De wortel denkt namelijk dat hij door kan groeien, en daarvoor is die groeipunt noodzakelijk.

Veel detailkennis voor verschillende soorten groente en fruit vind je bij de refenties hieronder.

Een alternatieve oplossing is om groenten in een vochtige, maar niet natte theedoek te wikkelen voor ze de koelkast ingaan.

Waar?

• Naturkeller, Claudia Lorenz-Ladener, ISBN 978-3922964506. Duitstalig boek met veel informatie over natuurlijk bewaren van groenten en fruit. Met tabellen die aangeven wat de ideale temperatuur en vochtigheidsgraad per gewas zijn, en met veel voorbeelden en ontwerpjes voor bewaarmethoden.